Plik:Wisła Kraków - faszystowskie pozdrowienie.jpg

lata trzydzieste XX wieku

Znaczenie tego gestu

Podczas letnich Igrzysk Olimpijskich w Paryżu w 1924 gest pozdrowienia dziś znanego jako faszystowski salut promowano jako gest tzw pozdrowienia olimpijskiego. Zwyczaj ten nie przyjął się. Mimo to zjawisko pozdrawiania wyprostowaną prawą dłonią było czymś nierzadkim i naturalnym. Gest ten nie budził żadnych skojarzeń politycznych. Znane są pochodzące z połowy lat 20-tych XX wieku zdjęcia sportowców wielu klubów, także Cracovii, którzy w taki lub przynajmniej podobny sposób pozdrawiają publiczność.

Odmiennego znaczenia gest ten nabiera w latach 30-tych XX wieku. W tym czasie, na fali wielkiego kryzysu gospodarczego zapoczątkowanego w 1929, popularność w Europie zyskuje ideologia faszystowska. Gest pozdrawiania wyprostowaną prawą dłonią staje się jednoznacznie kojarzony jako symbol faszystowskiego pozdrowienia. Dla przykładu gdy w 1934 podczas meczu Cracovia - AC Milan gest ten prezentują piłkarze gości prasa nie ma wątpliwości co widzi. "11 podniesionych rąk odpowiedziało ze środka faszystowskim pozdrowieniem" pisze Przegląd Sportowy^[1], "drużyna włoska [...] powitała publiczność krakowską faszystowskim ukłonem" notuje Ilustrowany Kuryer Codzienny^[2]. Gest ten można też zobaczyć na zdecydowanie niesportowym wydarzeniu - zachowanym filmie^[3] z pogrzebu przywódcy endeków Romana Dmowskiego z 1939.

Pozdrowienie zaczerpnięte od faszystów było w latach 30-tych XX wieku używane przez sympatyków skrajnej nacjonalistycznej prawicy, w rożnym stopniu zafascynowanych samym faszyzmem. Należy zaznaczyć, że jakkolwiek już wtedy było symbolem totalitarnej ideologii przemocy, to jeszcze nie niosło w sobie brzemienia ludobójstwa II wojny światowej.

Przypisy